VẬT LÝ TRỊ LIỆU TẠI NHÀ TRẬT KHỚP KHUỶU

Trật khớp khuỷu tay

Các bề mặt khớp của khớp khuỷu có thể bị di lệch ra khỏi ổ khớp do có một lực tác động mạnh làm tổn thương đến các cấu trúc bảo vệ xung quanh khớp khuỷu như dây chằng, bao khớp… gọi là trật khớp khuỷu. 

Trật khớp khuỷu tay có thể là trật hoàn toàn hoặc một phần (bán trật), và thường xảy ra sau một chấn thương, chẳng hạn như té ngã hoặc tai nạn.

Giải phẫu học

Ba xương kết hợp với nhau để tạo nên khớp khuỷu tay. Xương cánh tay, Hai xương từ cẳng tay (xương quay và xương trụ) tạo thành phần dưới của khuỷu tay. Mỗi xương này có một hình dạng rất riêng biệt. 

Dây chằng nối các đầu xương giữ khớp khuỷu được cố định với nhau trong ổ khớp.

Khuỷu tay vừa có diện khớp bản lề vừa có diện khớp bầu dục. Khi cơ bắp và nghỉ ngơi, hai cử động đặc biệt xảy ra ở khuỷu tay.

• Cử động gập duỗi xảy ra thông qua diện khớp bản lề của khớp cánh tay–trụ cho phép khuỷu tay dễ dàng gập và duỗi thẳng.
• Cử động quay sấp, quay ngửa xảy ra thông qua diện khớp trụ của khớp quay-trụ trên.

Chấn thương và trật khớp khuỷu tay có thể ảnh hưởng đến một trong hai nhóm cử động này.

Nguyên nhân trật khớp khuỷu

Trật khớp khuỷu thường không phổ biến. Trật khớp khuỷu tay thường xảy ra khi một người té ngã với cánh tay dang ra. Khi bàn tay chạm đất, lực tác động đến khuỷu tay gây tổn thương cấu trúc xung quanh khuỷu. Trật khớp khuỷu cũng có thể xảy ra trong các vụ tai nạn xe hơi khi bệnh nhân bị lực tác động vươn về phía trước.  Lực truyền qua cánh tay có thể làm trật khớp khuỷu, tương tự như trong một cú ngã.

Khuỷu tay ổn định do các tác động ổn định kết hợp của bề mặt xương, dây chằng, bao khớp và cơ. Khi khuỷu tay bị trật khớp, bất kỳ hoặc tất cả các cấu trúc này có thể bị thương ở các mức độ khác nhau.

Trật khớp khuỷu đơn thuần: không có bất kỳ tổn thương nào liên quan đến gãy xương.

Trật khớp khuỷu phức tạp: có thể có gãy xương và dây chằng, bao khớp bị tổn thương nặng.

Trong trường hợp trật khớp nghiêm trọng nhất , các mạch máu và dây thần kinh đi qua khuỷu tay có thể bị tổn thương.

Một số người khi sinh ra dây chằng họ lỏng lẻo hơn người khác. Những người này có nguy cơ cao hơn bị trật khớp khuỷu tay. Một số người được sinh ra với xương trụ có diện khớp nông hơn người khác. Họ có nguy cơ trật khớp cao hơn khi bị chấn thương.

Triệu chứng

Trật khớp khuỷu tay hoàn toàn là vô cùng đau đớn và rất rõ ràng. Cánh tay sẽ trông bị biến dạng và có thể có sự xoắn vặn ở khuỷu tay.

Trật khớp khuỷu tay một phần hoặc bán trật có thể khó phát hiện hơn. Thông thường, nó xảy ra sau một tai nạn. Do khuỷu tay chỉ bị trật một phần, xương có thể tự di chuyển và khớp có thể xuất hiện khá bình thường. Khuỷu tay thường sẽ cử động khá tốt, nhưng có thể có đau. Có thể có vết bầm tím ở bên trong và bên ngoài khuỷu tay - nơi dây chằng có thể bị kéo căng hoặc rách. Trật khớp một phần có thể tiếp tục tái phát theo thời gian nếu dây chằng không bao giờ lành.

Khám bác sĩ

Trong quá trình kiểm tra thể chất, bác sĩ sẽ kiểm tra cánh tay, kiểm tra độ mềm, sưng và biến dạng. Bác sỹ sẽ đánh giá tình trạng da và lưu thông máu đến cẳng tay và bàn tay. Mạch đập ở cổ tay sẽ được kiểm tra. Nếu động mạch bị tổn thương tại thời điểm trật khớp, bàn tay sẽ lạnh khi chạm vào và có thể có màu trắng hoặc tím tái.

Kiểm tra dẫn truyền thần kinh đến bàn tay cũng cực kỳ. Nếu dây thần kinh đã bị tổn thương trong quá trình trật khớp, một số hoặc tất cả bàn tay có thể bị tê và không thể cử động.

X-quang là cần thiết để xác định nếu có chấn thương xương. X-quang cũng có thể giúp hiển thị hướng của trật khớp.

X-quang là cách tốt nhất để xác nhận rằng khuỷu tay bị trật khớp. Nếu chi tiết xương khó xác định trên X-quang, chụp cắt lớp vi tính (CT) có thể được thực hiện. Nếu muốn xác định dây chằng có bị tổn thương không, hình ảnh cộng hưởng từ (MRI) có thể hữu ích, tuy nhiên, điều này hiếm khi được yêu cầu.

Điều trị trật khớp khuỷu

Trật khớp khuỷu được coi là chấn thương khẩn cấp. Mục tiêu của việc điều trị ngay lập tức trật khuỷu là đưa các đầu xương trở lại vị trí giải phẫu bình thường. Mục tiêu dài hạn là khôi phục chức năng cơ xương khớp cho toàn bộ cánh tay, bàn tay.

Điều trị không phẫu thuật

Sự nắn chỉnh của khuỷu tay thường có thể được phục hồi trong khoa cấp cứu tại bệnh viện. Trước khi điều này được thực hiện, thuốc an thần và thuốc giảm đau thường sẽ được đưa ra. Nó được thực hiện nhẹ nhàng và chậm rãi. 

Trật khớp khuỷu tay đơn giản được điều trị bằng cách giữ cho khuỷu tay bất động trong nẹp hoặc treo trong 1 đến 3 tuần, sau đó là các bài tập cử động sớm. Nếu khuỷu tay được giữ bất động trong một thời gian dài, khả năng cử động khớp khuỷu có thể bị ảnh hưởng. Vật lý trị liệu rất hữu ích trong giai đoạn phục hồi này.

Một số người sẽ không bao giờ có thể duỗi hoàn toàn khuỷu tay ngay cả sau khi tập vật lý trị liệu. May mắn thay, khuỷu tay có thể hoạt động rất tốt ngay cả khi không có đầy đủ các cử động. Khi tầm hoạt động của khuỷu tay được cải thiện, bác sỹ vật lý trị liệu có thể thêm một chương trình tập luyện tăng tiến. X-quang có thể được chỉ định thực hiện định kỳ trong khi khuỷu tay phục hồi để đảm bảo xương khớp khuỷu tay vẫn thẳng hàng.

Điều trị phẫu thuật

Trong trật khớp khuỷu tay phức tạp, phẫu thuật có thể cần thiết để khôi phục lại sự liên kết xương và sửa chữa dây chằng. Có thể khó khăn để sắp xếp lại một trật khớp khuỷu tay phức tạp và để giữ cho khớp thẳng hàng.

Sau phẫu thuật, khuỷu tay có thể được bảo vệ bằng nẹp bên ngoài. Thiết bị này bảo vệ khuỷu tay khỏi trật khớp một lần nữa. Nếu chấn thương mạch máu hoặc dây thần kinh kèm với trật khớp khuỷu, có thể cần phẫu thuật bổ sung để sửa chữa các mạch máu, dây thần kinh, các di lệch xương và dây chằng.

Tái phẫu thuật muộn có thể khôi phục thành công cử động khi khớp khuỷu bị cứng khớp. Phẫu thuật này loại bỏ mô sẹo và vôi hóa quanh xương. Phẫu thuật cũng loại bỏ những chướng ngại gây cản trở vận động.

Theo thời gian, nguy cơ viêm khớp ở khuỷu tay tăng lên nếu trục xương bị di lệch; khuỷu tay không gập, duỗi và quay sấp, quay ngửa bình thường; hoặc khuỷu tay tiếp tục trật khớp.

Nghiên cứu về y học chứng cứ

Điều trị cho trật khớp khuỷu đơn thuần thường đơn giản và kết quả thường tốt. Một số người bị trật khớp phức tạp vẫn có thể bị khuyết tật vĩnh viễn ở khuỷu tay. Điều trị tang tiến để cải thiện kết quả cho những người này.

Một trong những lĩnh vực đang được nghiên cứu là thời gian tốt nhất để lên lịch phẫu thuật để điều trị trật khớp phức tạp. Đối với một số bệnh nhân bị trật khớp phức tạp, sẽ hiệu quả hơn nếu chờ giảm sưng rồi mới phẫu thuật. Sự trật khớp vẫn cần phải nắn chỉnh ngay lập tức, nhưng sau đó sẽ dung nẹp, bó bột hoặc khung cố định bên ngoài có thể giữ khuỷu tay trong khoảng một tuần trước khi bác sĩ phẫu thuật chuyên khoa thực hiện phẫu thuật tái tạo lớn.

Cử động khuỷu tay sớm sẽ rất tốt để phục hồi cho cả hai loại trật khớp. Bác sỹ vật lý trị liệu sẽ hướng dẫn rõ rang cho bệnh nhân. Vật lý trị liệu cũng sẽ giúp kiểm soát cơn đau, khuyến khích vận động sớm bằng các kỹ thuật vật lý trị liệu và phục hồi chức năng, chẳng hạn như máy chuyển động liên tục, nẹp động (thiết bị hỗ trợ lò xo) và nẹp tĩnh tiến bộ có thể cải thiện kết quả.

• Can thiệp Vật Lý Trị Liệu- Phục Hồi Chức Năng càng sớm càng tốt nhằm hạn chế những biến chứng do bất động gây ra (loét, yếu cơ, co rút cơ, giới hạn tầm hoạt động khớp, nhiễm trùng phổi…) và kích hoạt sự phục hồi thần kinh.
• Nếu cần bất kỳ sự tư vấn hay hỗ trợ cho người thân yêu của mình, anh (chị) có thể liên hệ đến  Vật Lý Trị Liệu tại nhà Best Care
• hoặc nói với chúng tôi qua 0937782677 để cùng đồng hành mang đến những điều tốt đẹp nhất cho gia đình mình.