Đoạn chi trên gối là gì?

Đoạn chi trên gối là một thủ tục phẫu thuật được thực hiện để loại bỏ chi dưới ở trên khớp gối khi chi đó đã bị tổn thương nghiêm trọng do chấn thương, bệnh lý hoặc dị tật bẩm sinh. Hầu hết các trường hợp cắt cụt chi được thực hiện do bệnh mạch máu ngoại biên (một biến chứng của bệnh tiểu đường), hoặc bệnh nặng của tuần hoàn ở chi dưới. Lưu thông kém gây khó khăn trong tiến trình lành thương và đáp ứng miễn dịch kém với những tổn thương. Loét bàn chân hoặc cẳng chân có thể phát triển và không lành. Chúng có thể bị nhiễm trùng, ổ nhiễm trùng có thể lan đến xương và trở nên nghiêm trọng đến mức đe dọa tính mạng người bệnh. Cắt cụt chi được thực hiện để loại bỏ các mô bệnh và ngăn ngừa sự lây lan thêm. Việc đoạn chi còn được thực hiện khi lưu lượng máu không đủ ở chi dưới hoặc nhiễm trùng nghiêm trọng đến mức cấm phẫu thuật ở mức dưới gối.

Nếu một phẫu thuật đoạn chi trên gối là cần thiết, nó thường được thực hiện bởi một bác sĩ phẫu thuật mạch máu hoặc chỉnh hình. Phần bị bệnh hoặc bị thương nặng của chi sẽ được loại bỏ, bác sỹ sẽ cố giữ càng nhiều mô và xương khỏe càng tốt. Bác sĩ phẫu thuật định hình các chi còn lại để cho phép sử dụng tốt nhất một chân giả sau khi phục hồi.

Nhu cầu cắt cụt chi được gây ra bởi các tình trạng bao gồm:

• Bệnh mạch máu ngoại biên.
• Bệnh tiểu đường.
• Nhiễm trùng / hoại thư.
• Chấn thương, khiến chân dưới bị nghiền nát hoặc bị đứt lìa.

• Khối u / ung thư.

Vật lý trị liệu có thể giúp ích gì?

Trước khi phẫu thuật đoạn chi trên gối, bác sỹ vật lý trị liệu có thể:

• Chỉ định các bài tập gia tăng cảm thụ bản thể trước phẫu thuật để cải thiện sức mạnh và sự linh hoạt của chi trên và dưới.
• Hướng dẫn bạn cách đi bộ với xe tập đi hoặc nạng.
• Giáo dục cho bạn về những gì mong đợi sau phẫu thuật.

Ngay sau khi phẫu thuật

Bạn nên ở lại bệnh viện khoảng 5 đến 14 ngày sau phẫu thuật. Vết thương của bạn sẽ được băng bó, và bạn cũng có thể có một ống dẫn lưu tại nơi phẫu thuật. Đau sẽ được kiểm soát bằng thuốc.

Vật lý trị liệu phục hồi chức năng sẽ bắt đầu ngay sau khi phẫu thuật khi tình trạng của bạn ổn định và bác sĩ sẽ cho bạn phục hồi chức năng. Vật lý trị liệu sẽ xem xét hồ sơ bệnh lý và phẫu thuật của bạn. Điều trị 2 đến 3 ngày đầu tiên của bạn có thể bao gồm:

Kéo giãn nhẹ nhàng và các bài tập duy trì tầm hoạt động khớp. Học cách xoay trở tại giường, cách ngồi bên cạnh giường và di chuyển an toàn đến ghế. Học cách định vị trí phẫu thuật của bạn để ngăn ngừa co rút mô mềm (không có khả năng duỗi thẳng khớp gối hoàn toàn do tư thế gập gối quá nhiều).

Khi bạn ổn định về mặt y tế, bác sỹ vật lý trị liệu sẽ giúp bạn học cách di chuyển trên xe lăn, và đứng và đi bộ với một thiết bị hỗ trợ như người bình thường.

Phòng chống co rút mô mềm.

Co rút mô mềm là sự co ngắn mô mềm gây giới hạn tầm hoạt động khớp. Tình trạng này xảy ra khi cơ và các mô mềm trở nên co thắt do đau và thiếu vận động. Ví dụ, nếu một người bị đoạn chi trên gối ngồi ở một vị thế trong thời gian dài, các cơ gập hông, gập gối có thể thích nghi với vị trí mới và trở nên co rút.

Co rút có thể trở thành vĩnh viễn nếu không được giải quyết sau phẫu thuật, trong suốt quá trình phục hồi và sau khi phục hồi hoàn tất. Co rút mô mềm có thể gây khó khăn cho việc mang chân giả và làm cho việc đi lại trở nên khó khăn hơn, làm tăng nhu cầu về một thiết bị hỗ trợ, chẳng hạn như khung tập đi, nạng...

Bác sỹ vật lý trị liệu sẽ giúp bạn duy trì tư thế bình thường và tầm vận động khớp hông. Chuyên gia phục hồi chức năng sẽ chỉ cho bạn cách đặt vị thế chi dưới cho thích hợp nhằm tránh gia tang co rút mô mềm, đồng thời hướng dẫn các bài tập kéo giãn và duy trì tầm hoạt động khớp bình thường.

Băng ép tại vị trí đoạn chi bị sưng phù.

Việc sưng phù sau phẫu thuật là bình thường, Bác sỹ vật lý trị liệu sẽ giúp bạn giảm sưng phù bằng cách băng ép đầu chi để bảo vệ chi tổn thương, giảm và kiểm soát sưng, phù nề và giúp nó chữa lành. Băng ép có thể được thực hiện bằng cách:

Quấn chân bằng băng thun

Mang vớ co giãn

Những phương pháp này cũng giúp định hình chân cụt để chuẩn bị cho việc lắp chân giả.

Trong một số trường hợp, băng cứng hoặc đúc thạch cao có thể được sử dụng thay cho băng thun. Một bộ phận chi giả sau phẫu thuật ngay lập tức được làm bằng thạch cao hoặc nhựa có thể được áp dụng. Phương pháp được chọn tùy thuộc vào điều kiện duy nhất của mỗi người. Chuyên gia sẽ giúp lựa chọn sự phù hợp của các thiết bị này và hướng dẫn bạn sử dụng chúng.

Điều trị đau

Vật lý trị liệu của bạn sẽ giúp kiểm soát cơn đau bằng nhiều cách khác nhau, bao gồm:

Việc sử dụng kích thích điện TENS (kích thích thần kinh xuyên qua da) để kiểm soát cơn đau. Kích thích điện nhẹ nhàng qua da giúp giảm đau bằng cách chặn tín hiệu thần kinh từ các thụ thể đau bên dưới lên não. Thực hiện liệu pháp bằng tay, bao gồm xoa bóp và thao tác di động khớp để cải thiện lưu thông và chuyển động khớp. Chăm sóc phần chi còn lại, bao gồm chăm sóc da và sử dụng vớ (tất) thích hợp. Giải mẫn nhằm giúp điều chỉnh mức độ nhạy cảm của vùng va chạm với quần áo. Giải mẫn cảm liên quan đến việc vuốt ve da bằng các loại cảm ứng khác nhau để giúp giảm hoặc loại bỏ phản ứng nhạy cảm với kích thích.

Phục hồi chức năng

Chuyên gia vật lý trị liệu sẽ làm việc với chuyên gia chỉnh hình để có chân giả tốt nhất công việc bình thường và sinh hoạt. Một bộ phận giả trên đầu gối bao gồm một ổ khớp, khớp gối, khớp cổ chân, bàn chân. Bạn sẽ nhận được một bộ phận giả tạm thời lúc đầu trong khi chi còn lại của bạn tiếp tục lành và định hình dạng trong vài tháng chữa lành. Bộ phận giả sẽ được sửa đổi để phù hợp khi cần thiết trong thời gian này.

Tăng chức năng độc lập. bạn sẽ học cách hoạt động độc lập hơn. Bác sỹ vật lý trị liệu sẽ giúp bạn làm chủ khả năng di chuyển với xe lăn và đi lại với một thiết bị hỗ trợ, chẳng hạn như nạng hoặc khung tập đi. VLTL cũng sẽ hướng dẫn cho bạn những kỹ năng bạn cần để sử dụng thành công chân tay giả mới. Bạn sẽ học cách chăm sóc phần còn lại của mình bằng kiểm tra da và vệ sinh, và tiếp tục phòng ngừa co thắt bằng bài tập và tư thế tốt.

Học cách sử dụng chân giả và chăm sóc. Bệnh nhân sẽ được hướng dẫn cách lắp chân giả mới và tháo nó ra, và cách quản lý sự phù hợp tốt với loại chân giả nhận được. Chuyên gia vật lý trị liệu của bạn sẽ giúp bạn tăng dần khả năng chịu sức lên chân giả trong thời gian ngày càng dài hơn, đồng thời bảo vệ sự toàn vẹn của da ở phần chi còn lại Bệnh nhân sẽ tiếp tục sử dụng xe lăn để đi lại, ngay cả sau khi đã có được bộ phận giả vĩnh viễn, cho những lúc không đeo chi.

Việc thích nghi với chân giả là một quá trình có thể kéo dài đến cả năm. Bệnh nhân sẽ bắt đầu từ chưa chịu sức của cơ thể lên chi giả đến chịu sức hoàn toàn. Tiếp theo sẽ học cách đứng, giữ thăng bằng và đi lại với chân giả. Nhiều khả năng bệnh nhân sẽ bắt đầu đi bộ bằng các thanh song song, sau đó chuyển sang đi lại với khung tập đi và sau đó, khi bệnh nhân tốt hơn có thể chuyển sang sử dụng gậy, nạng trước khi di chuyển độc lập mà không cần bất kỳ sự trợ giúp nào. Bệnh nhân cũng sẽ cần tiếp tục được tăng tiến và kéo dài các bài tập để đạt được tiềm năng tối đa của mình để quay trở lại nhiều hoạt động đã thực hiện trước khi cắt cụt chi.

Biến chứng của mỏm cụt.

Các nguyên nhân hàng đầu của cắt cụt chi là do các biến chứng do bệnh tiểu đường, chẳng hạn như bệnh mạch máu ngoại biên, vết thương hở và nhiễm trùng. Phòng ngừa và quản lý bệnh tiểu đường và các vấn đề lưu thông chi dưới có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phát triển các điều kiện dẫn đến nhu cầu cắt cụt chi dưới.

Để giúp ngăn ngừa các vấn đề khi mắc bệnh tiểu đường, hãy bảo vệ chi dưới / bàn chân của mình bằng cách mang giày dép phù hợp. Điều quan trọng là phải kiểm tra chi dưới và bàn chân hàng ngày của bạn để tìm các dấu hiệu của các vấn đề về da, bao gồm đỏ, đổi màu, sưng, phồng rộp, vết thương hoặc vết thương hở. Điều quan trọng là phải tư vấn kịp thời nếu thấy có vấn đề. Ngăn ngừa nhiễm trùng là một cách chính để ngăn ngừa cắt cụt chi.

Hút thuốc lá có thể gây trở ngại cho tiến trình lành thương so với những người không hút thuốc.

Ngoài ra còn một số biến chứng thường gặp từ vết thương hở như:

- Dò vết thương
- Nhiễm trùng xương
- Chồi xương
- Viêm da
- Phù nề với nghi ngờ do bệnh lý tiềm ẩn
- Tổn thương mô mềm
- Hoại tử
- U thần kinh

Can thiệp Vật Lý Trị Liệu- Phục Hồi Chức Năng càng sớm càng tốt nhằm hạn chế những biến chứng do bất động gây ra (loét, yếu cơ, co rút cơ, giới hạn tầm hoạt động khớp, nhiễm trùng phổi…) và kích hoạt sự phục hồi thần kinh.

Nếu cần bất kỳ sự tư vấn hay hỗ trợ cho người thân yêu của mình, anh (chị) có thể liên hệ đến  Vật Lý Trị Liệu tại nhà Best Care

hoặc nói với chúng tôi qua 0937782677 để cùng đồng hành mang đến những điều tốt đẹp nhất cho gia đình mình.